"Με πονάει πoλύ να χάνει η χώρα μας όλη αυτή την αφρόκρεμα γνώσης και δυναμισμού"


[Συνέντευξη του Αλέξανδρου Ακριτίδη στον Πάνο Γιαννάκαινα]

Ο συγγραφέας του Χίλιοι τρόποι να πεθάνεις δίνει το στίγμα του στο All Superior Books, μιλά για τα σχέδιά του, τους ήρωες των σελίδων του αλλά και για τους άλλους, αυτούς της πραγματικής ζωής...

Τι πιστεύετε ότι προσθέτει το τέταρτο κατά σειρά βιβλίο σας «Χίλιοι τρόποι να πεθάνεις» στις «δάφνες» ενός πολυδιαβασμένου συγγραφέα;

Θεωρώ πως προσθέτει περισσότερη ωριμότητα από μέρους μου. Ο όρος «δάφνες» είναι αρκετά βαρύς. Θα έλεγα έναν ακόμη λίθο στην προσπάθεια να χτίσω τον δικό μου συγγραφικό κόσμο. Τώρα αν οι «Χίλιοι τρόποι να πεθάνεις» καταφέρουν να κερδίσουν δάφνες, θα είναι μια ευπρόσδεκτη ηθική δικαίωση.

Ένας άνθρωπος πολυπράγμων και δραστήριος όπως εσείς, βραβευμένος και ήδη καταξιωμένος, γιατί επιλέξατε να καταγράψετε μια πραγματική ιστορία -με όλα τα «δεινά» που αυτό συνεπάγεται: Ύφος αναγκαστικά λιτό, μύθος απλός, χωρίς περιθώρια για «πρωτοβουλίες» που θα ανέδειχναν ίσως πιο ολοκληρωμένα την δύναμη της πένας σας, λόγος μετρημένος και απέριττος…

Για να είμαι συνεπής προς τους αναγνώστες, οφείλω πάντα να ξεκαθαρίζω πως πρόκειται για μυθοπλαστική υπόθεση βασισμένη, ωστόσο σε πολλά αληθινά επιμέρους γεγονότα. Αυτό αναγράφεται και στο εξώφυλλο. Σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για πραγματική ιστορία! 

Όταν όμως αυτά τα γεγονότα σχετίζονται με τον τζόγο και το γυναικείο δουλεμπόριο, το ύφος και ο τρόπος γραφής μου δεν θα μπορούσε να συμπεριλάβει πολλά στολίσματα και φιοριτούρες. Το έργο έπρεπε να αποδοθεί με λιτότητα και σκληρότητα, όπως ακριβώς είναι όσα περιγράφω στον πραγματικό κόσμο. Άρα δεν τα θεωρώ ως «δεινά», αλλά ως τρόπο ορθής απόδοσης συγκεκριμένων γεγονότων.

Οι ήρωές σας μοιάζουν με καλά στημένα πιόνια που λίγο πολύ λειτουργούν νομοτελειακά. Σας δημιουργήθηκε κάποια στιγμή η επιθυμία να τους αλλάξετε ρότα, μύθο, χαρακτήρα ή έστω κατάληξη;

Νομίζω πως τους αλλάζω αρκετά με το τελείωμα του βιβλίου. Σε κάποιους δεν υπάρχουν στεγανά για να αλλάξουν ρότα στη ζωή τους και καλούνται να πληρώσουν τα λάθη τους. Μα κάποιους άλλους, όπως θα είδατε, οι συνθήκες τους μεταβάλλουν ριζικά.

Ποια αναγνώσματα ξεχωρίζετε, ποιους συγγραφείς λατρεύετε περισσότερο και πόσο πιστεύετε ότι σας έχουν αυτοί επηρεάσει στην συγγραφική σας πορεία;

Λατρεύω όλους τους Μικρασιάτες συγγραφείς αλλά και τους πιο κλασικούς, Καρκαβίτσα, Κονδυλάκη, Παπαδιαμάντη, Εφταλιώτη, Βικέλα. Με συνεπαίρνουν επίσης ο Καζαντζάκης και ο Λουντέμης. Η γραφή τους είναι αγνή, ώριμη, μα και τόσο σπουδαία. Δεν εντυπωσιάσουν με ψεύτικα και επιτηδευμένα λόγια, αλλά με την ίδια την ψυχή τους.

Πείτε μου κάποια θέματα για τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχετε γράψει αλλά πολύ θα επιθυμούσατε να το είχατε κάνει.

Θέλω να γράψω κάτι περισσότερο κοινωνικό. Ίσως για την ενδοοικογενειακή βία. Όμως πολλοί αναγνώστες μου, επιμένουν να παραμείνω στο θρίλερ και το αστυνομικό. Ο καιρός θα δείξει...

Ποιες ιστορίες του «χαρτιού» θεωρείτε κλασικές; Ποια θεματολογία πιστεύετε ότι θα συγκινεί για πάντα το παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό;

Θεωρώ πως στη χώρα μας κλασικές τείνουν να γίνουν όσες ιστορίες έχουν άρωμα Κωνσταντινούπολης και Μικράς Ασίας, πλαισιωμένες με έρωτες, προσφυγιά και αποκατάσταση στον ελλαδικό χώρο. Μα ίσως κάπου να το έχουν εξαντλήσει πια αυτό το θέμα οι συγγραφείς. Σε παγκόσμια κλίμακα, η φτώχεια, οι χαμένοι έρωτες και η αναζήτηση της επιτυχίας είναι θέματα που πάντα θα συγκινούν.

Έχετε την ευκαιρία να συνομιλείτε με τους αναγνώστες σας; Τι είδους βιβλία τους αρέσουν; Πώς αντιδρούν συνήθως, όποτε κάποια έκβαση μιας ιστορίας δεν τους αρέσει; Γιατί ασφαλώς δεν μπορεί όλες οι ιστορίες να έχουν happy end

Πάντα συνομιλώ με τους αναγνώστες μου και με εντυπωσιάζει το γεγονός πως βλέπουν με διαφορετική οπτική γωνία κάθε έργο. Διαβάζουν όλων των ειδών τα βιβλία και αν δεν τους αρέσει κάτι από την έκβαση των βιβλίων μου μου το λένε ή αντιθέτως χαίρονται με τον τρόπο που τελειώνουν. Μάλλον αυτό έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία και τα βιώματα του καθενός. Αλλά και από το πόσο open mind είναι ή από το πόσο συντηρητικοί. Σε κάθε περίπτωση λατρεύω αυτήν την διαφορετικότητα.

Στο «Χίλιοι τρόποι να πεθάνεις» η ιστορία μας εκτυλίσσεται στην ελληνική επαρχία, όπου οι κοινωνίες είναι σαφώς πολύ πιο «κλειστές» από αυτήν της πρωτεύουσας ή άλλων μεγαλουπόλεων. Οπωσδήποτε οι περισσότεροι γνωρίζονται μεταξύ τους. Συναντήσατε δυσαρέσκεια, αντιδράσεις, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο σας; Δεν είναι εύκολο να μιλάς για παράνομα κυκλώματα, σωματεμπορία, υπόκοσμο…

Όσον αφορά την υπόθεσή μου, αν και πράγματι ξεκινά από την επαρχία, όλα όσα έχουν σχέση με την παρανομία, εκτυλίσσονται στη Θεσσαλονίκη. Εκεί, μεταξύ αγνώστων κυρίως ανθρώπων, βρίσκουν ευκαιρία να ανθίσουν και να “χωνευτούν” όλα αυτά τα κυκλώματα. Οπότε δεν συνάντησα καμία αντίδραση στον τόπο μου, που στην προκειμένη περίπτωση δεν είχε καμία σχέση με τα γεγονότα που περιγράφονται. 

Το τέλος στο εν λόγω βιβλίου πράγματι εκπλήσσει, είναι αδύνατον να μπορέσει ο αναγνώστης να προβλέψει την μεταστροφή τού Στέφανου. Φαντάζομαι πως, εκτός από την εκπλήρωση της υποχρέωσης να παραμείνετε συνεπής (από την στιγμή που πρόκειται για γεγονότα και όχι μυθοπλασία), καταφέρατε να κορυφώσετε το σασπένς για λογαριασμό του ανυποψίαστου αναγνώστη. Ωστόσο, η «αποκάλυψη» έρχεται απότομα, ως κεραυνός εν αιθρία, και ίσως κάποιοι «δυσανασχετήσουν». Πώς το αντιμετωπίζετε; Ήταν πρόθεσή σας ν’ αποδώσετε τόσο «κάθετα» την «αλλαγή πλεύσης» του ενός από τους δύο κεντρικούς ήρωες του βιβλίου;

Και πάλι διευκρινίζω πως πρόκειται για μυθοπλασία, που «πατάει» πάνω σε επιμέρους πραγματικά γεγονότα και άρα οι ήρωες δεν υφίστανται στην πραγματικότητα. Συνεπώς είχα όλη την ευχέρεια να τους χειριστώ με τον τρόπο που ήθελα. Και η ανατροπή των δεδομένων είναι το αγαπημένο μου εργαλείο. «Τα πάντα ρει» έλεγε ο Ηράκλειτος -και είχε απόλυτο δίκιο. Όλα αλλάζουν και μεταβάλλονται στη ζωή, υπό προϋποθέσεις. 

Πολλές φορές βλέπουμε στις ειδήσεις για ένα νέο στυγερό έγκλημα και ακούμε συγγενείς και γνωστούς να λένε πως έπεσαν από τα σύννεφα γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Κανείς δεν το περίμενε! Άρα η ανατροπή δεν είναι βασικό μέρος της ζωής μας; Ή αλλιώς, δεν θα ήταν μονότονη η ζωή, αν όλα πορεύονταν με μια συγκεκριμένη γραμμικότητα; Συνεπώς δεν θεωρώ πως κάνω κάτι το αξιοπερίεργο. Απλά ο εγκέφαλός μας αργεί να δεχτεί τις απότομες αλλαγές ως πραγματικότητα.

Είναι τοις πάσι γνωστό πως ο συγγραφέας δεν «κοιμάται» ποτέ! Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο; Από ποιον «χώρο» αντλείτε ιδέες;

Ετοιμάζω κάτι καινούργιο, χωρίς να νιώθω πως πρέπει να βιαστώ. Δεν θα το τελειώσω για να έχω απλά το επόμενο βιβλίο στα χέρια μου. Θέλω να έχω κάτι νέο να πω στον αναγνώστη, που δεν το έχω ξαναπεί. Τα θέματα που αντλώ πηγάζουν κυρίως από την καθημερινότητα, αλλά πάντα ψάχνω και για κάτι πρωτότυπο.

Αν δεν ζούσατε στην Ελλάδα σε ποια χώρα θα θέλατε να ζείτε;
Στις Ηνωμένες Πολιτείες ή στις σκανδιναβικές χώρες. Μάλλον υπάρχει περισσότερη αξιοκρατία μεταξύ των πολιτών. Αν αξίζεις σε κάποιον τομέα θα αναδειχτείς χωρίς το σπρώξιμο κανενός. Στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο…

Ποιο κατά την άποψή σας είναι το σημαντικότερο προτέρημα για έναν άνθρωπο και πιο το χειρότερο «κουσούρι»;

Σημαντικότερα προτερήματα είναι η γνώση και η αξιοπρέπεια. Χειρότερα χαρακτηριστικά είναι η ημιμάθεια και ο φθόνος. 

Οι πνευματικοί άνθρωποι αποφεύγουν να σχολιάσουν την τρέχουσα πολιτική κατάσταση. Κλείνουμε μια περίοδο πενταετούς λιτότητας, η κρίση δεν φαίνεται ότι υποχωρεί, οι περισσότεροι συμπολίτες μας έχουν ήδη φτάσει στα όριά τους. Είστε αισιόδοξος για το μέλλον του τόπου; Ευελπιστείτε ότι η οικονομική ανάκαμψη βρίσκεται προ των πυλών, όπως εξαγγέλλει η κυβέρνηση;

Σε καμία περίπτωση δεν βλέπω φως στο τούνελ. Αν δεν υπήρχε ο τουρισμός στην χώρα μας και η πρωτογενής παραγωγή (αγροτικά προϊόντα), θα βρισκόμασταν σε ακόμη χειρότερη μοίρα. Η όποια οικονομική ανάκαμψη, εάν δούμε τα πραγματικά στοιχεία τους χρέους, θα διαπιστώσουμε πως είναι επίπλαστη…

Ποια η άποψή σας για τους νεοέλληνες; Διαβάζουν; Πόσο επηρεάζει ο οικονομικός παράγων την αγορά βιβλίων; Τι θα συμβουλεύατε τους νέους ανθρώπους που τώρα ανοίγουν «φτερά» και εισέρχονται στην Αγορά εργασίας;

Δυστυχώς οι νεοέλληνες δείχνουν να μην έχουν κατανοήσει το πάθημά τους από την κρίση. Εκτός από μια μικρή στροφή στην παράδοση, οι περισσότεροι κινούνται στα ίδια επίπεδα. Άρα δεν διαβάζουν ιδιαίτερα. Σίγουρα η αγορά βιβλίων έχει δείξει καθοδικά σημάδια, αλλά σε γενικές γραμμές εκείνος που διαβάζει θα εξακολουθήσει να διαβάζει με κάθε τρόπο. Είτε αγοράζοντας, είτε νοικιάζοντας βιβλία.

Τέλος, θα συμβούλευα τους νέους να μην εγκαταλείπουν έτσι «εύκολα» την χώρα για ένα καλύτερο αύριο. Βλέπω δυστυχώς αρκετούς να φεύγουν αμέσως μετά τις σπουδές χωρίς να ψάξουν καθόλου στην εγχώρια αγορά. Γνωρίζω πως δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές, μα καμιά φορά πρέπει να βάζουμε και νερό στο κρασί μας για να επιβιώσουμε. Στη χώρα μας η χειρονακτική εργασία έγινε ταμπού και παράδειγμα προς αποφυγή. Οι περισσότεροι θέλουν να πληρώνονται μα να μην λερώνονται. Αντιθέτως έχω εργαστεί με ξένους «μορφωμένους» που δούλευαν νυχθημερόν σαν απλοί εργάτες… Ναι, με πονάει πολύ να χάνει η χώρα μας όλη αυτή την αφρόκρεμα γνώσης και δυναμισμού. Τι θα μείνει πίσω;

Ακούω πολλούς συναδέλφους σας συγγραφείς να παραπονούνται για τους εκδότες τους. Σίγουρα η κρίση «χτυπά» χωρίς διακρίσεις όλους τους πρωταγωνιστές της Αγοράς. Από την άλλη, παρατηρείται μια ραγδαία αύξηση συγγραφέων αλλά και εκδοτών. Οι περισσότεροι πλέον στρέφονται προς την λύση της «αυτοέκδοσης». Θα ήθελα να το σχολιάσετε.

Μικροπροβλήματα και μικροδιαφορές μεταξύ συγγραφέων και εκδοτών πάντα μπορούν να υπάρχουν. Σκοπός όμως είναι να λύνονται και να μην επεκτείνονται. Όταν υπάρχει κρίση, υπάρχει και γκρίνια. Απλά πρέπει και οι εκδότες να κατανοήσουν κάποια στιγμή πως οι πνευματικοί δημιουργοί, που χάρη σ’ αυτούς και οι ίδιοι υφίστανται, πρέπει να δικαιώνονται για τους κόπους τους. Προσέξτε, δεν μιλάω για οικονομικά κέρδη, μα για δικαίωση και σωστή αντιμετώπιση. Πράγματι εμφανίζονται πολλοί εκδοτικοί  a la carte, που, πριν λαλήσει τρεις ο πετεινός, εξαφανίζονται. Μα πολλοί από αυτούς στηρίζονται στην επιθυμία του καθενός να δει κάτι δικό του να εκδίδεται. Γι’ αυτό και η αυτοέκδοση καλά κρατεί…. 

Τώρα για να αναλύσω τα υπέρ και τα κατά της αυτοέκδοσης, μάλλον θα χρειαζόμασταν περισσότερο χρόνο. Η αλήθεια τελικά κρύβεται κάπου στη μέση…

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...