Το θαυμαστό ταξίδι του Πομπώνιου Φλάτου

Πρόσωπα αναγνωρίσιμα, βιβλικές φιγούρες και σύμβολα που παραπέμπουν σε έργα των Μιγκέλ δε Θερβάντες, Τζόναθαν Σουίφτ, Λόρενς Στερν και Πίο Μπαρόχα συνθέτουν το τελευταίο έργο του Εδουάρδο Μεντόθα, Το θαυμαστό ταξίδι του Πομπώνιου Φλάτου.

Με τέτοιους πρωταγωνιστές ο συγγραφέας δεν έχει παρά να επιλέξει ανάμεσα στο σοβαρό ιστορικό μυθιστόρημα και στην παρωδία.

Προτιμά το δεύτερο, διατηρώντας και αναβαθμίζοντας όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που συναντά κανείς στη φαρσοκωμωδία, στην αρχαία τραγωδία, στο ιστορικό, πολιτικό και αστυνομικό μυθιστόρημα και στη σάτιρα. Το θαυμαστό ταξίδι του Πομπώνιου Φλάτου είναι ένα έργο «μεταμοντέρνο» που συνδυάζει το παραδοσιακό με το κοσμοπολίτικο, τη λαϊκότητα με την υψηλή κουλτούρα.

Στη Γαλιλαία του 1ου μ.Χ. αιώνα εκτός από προσευχές και θαύματα γίνονται και εγκλήματα, έρευνες και ανακρίσεις. Ο Εδουάρδο Μεντόθα αποκαλύπτει ότι κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις: ο μικρός Ιησούς ερωτεύεται την κόρη μιας ιερόδουλης, το επώνυμο του Ιούδα είναι Μπεν Χουρ, ο Ιωσήφ φυλάει τρεις ξύλινους σταυρούς στην αυλή του για μελλοντική χρήση, ο Λάζαρος είναι ένας εκβιαστής ζητιάνος.

Με φόντο τα Απόκρυφα Ευαγγέλια, την Καινή Διαθήκη, τα Χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας, και κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των Ρωμαίων βασιλιάδων, των ολύμπιων θεών και των αρχαίων φιλοσόφων, ο Πομπώνιος Φλάτος, ως άλλος Σέρλοκ Χολμς, συνεργάζεται με τον Ιησού, το ξανθό αγόρι με τα «πεταχτά αυτιά».

Ο συγγραφέας, επιστρατεύει την τέχνη του Γούντι Άλεν, του Έντγκαρντ Άλαν Πόε και του Ηρόδοτου για να σατιρίσει την αρχαία παράδοση, τη θρησκεία, τα ήθη, την πολιτική, την ιστορία, αλλά και την αστυνομική λογοτεχνία όπως αυτά παρουσιάζονται στα «γνωστά-άγνωστα» εμπορικά μυθιστορήματα. Κάθε διάλογος, κάθε ασήμαντη λεπτομέρεια, κάθε παρεκτροπή της ιστορίας αποτυπώνεται με ένα πομπώδες ύφος εμπλουτισμένο με εξεζητημένες εκφράσεις, λέξεις τόσο επιμελώς ακατάλληλες που ο αναγνώστης δεν πιστεύει τα μάτια του. Η ειρωνεία είναι διάχυτη, οι εικόνες ζωντανές, το υπερφυσικό αληθοφανές.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

O Εδουάρδο Μεντόθα (Eduardo Mendoza) είναι από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους Ισπανούς συγγραφείς. Γεννήθηκε στη Βαρκελώνη το 1943.

Σπούδασε νομικά τη δεκαετία του 1960 και έζησε στη Νέα Υόρκη από το 1973 ως το 1982, όπου εργάστηκε ως διερμηνέας για τα Ηνωμένα Έθνη.

Το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο "Η αλήθεια για την υπόθεση Σαβόλτα" κυκλοφόρησε το 1975, ένα χρόνο πριν από την πτώση του Φράνκο, και έγινε αμέσως θερμά δεκτό από την κριτική ως το μυθιστόρημα που εγκαινίαζε τη μετάβαση στη δημοκρατία. Ήδη από το πρώτο του αυτό έργο φάνηκε η ικανότητά να πλέκει στην αφήγησή του διαφορετικά λογοτεχνικά είδη, κινούμενος ζογκλερικά από το ένα επίπεδο ύφους στο άλλο.

Ακολούθησε το μυθιστόρημα Το μυστήριο της στοιχειωμένης κρύπτης (1979), όπου ο Μεντόθα αποκάλυψε το ταλέντο του στην παρωδία, με κεντρικό ήρωα έναν ιδιόρρυθμο ντετέκτιβ τρόφιμο ψυχιατρείου. Η συνέχειά του "Ο λαβύρινθος με τις ελιές" κυκλοφόρησε το 1982. Το 1986 εξέδωσε το πιο γνωστό μυθιστόρημά του "Η πόλη των θαυμάτων" και το 1992 το "Στα χρόνια της πλημμύρας", τα οποία μεταφέρθηκαν και στον κινηματογράφο.

Άλλα έργα του είναι μεταξύ άλλων "Το ανήκουστο νησί" (1989), "Μια ανάλαφρη κωμωδία" (1996), "Καλλιτέχνης γυναικών" (2001) με κεντρικό ήρωα και πάλι τον ιδιόρρυθμο ντετέκτιβ και τρόφιμο ψυχιατρείου. Έχει γράψει επίσης στα καταλανικά τα θεατρικά Restauració (1990) και Glòria, και σε συνεργασία με την αδερφή του το δοκίμιο Μοντερνιστική Βαρκελώνη (1989). Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν τιμηθεί με βραβεία εντός και εκτός Ισπανίας. Σήμερα ζει και εργάζεται στη Βαρκελώνη.

Βραβεία με τα οποία έχει τιμηθεί ο συγγραφέας:

Βραβείο Κριτικής, 1975 Βραβείο της πόλης της Βαρκελώνης, Βαρκελώνη, 1987 Βραβείο καλύτερου βιβλίου της χρονιάς από το γαλλικό περιοδικό Lire, 1988 Βραβείο καλύτερου ξένου βιβλίου, Γαλλία 1992 Βραβείο Agital, 2008
___________________________________
Εδουάρδο Μεντόθα (Eduardo Mendoza): "Το θαυμαστό ταξίδι του Πομπώνιου Φλάτου" - μετάφραση: Δήμητρα Παπαβασιλείου
ISBN 978-960-6715-99-0 - σελ. 240 - τιμή 15,00 ευρώ