Το θέατρο στην Ελλάδα

Μια επιλογή από θεατρικές κριτικές στις αθηναϊκές εφημερίδες Η Αυγή, Πρωινή Ελευθεροτυπία, Η Μεσημβρινή και Το Βήμα, ένα σκίτσο από την πορεία του ελληνικού θεάτρου κυρίως κατά τη χρονική περίοδο μεταξύ 1974 και 1994. Μια κριτική ματιά της Ελένης Βαροπούλου που δηλώνει ότι στο θέατρο θα έπρεπε να μας ενδιαφέρουν όχι τόσο οι σημασίες που μπορεί να αλιευθούν σε ένα αρχικό δραματικό ή λογοτεχνικό κείμενο όσο η συγκρότηση των σημασιών κατά την παραστασιακή διαδικασία.

Δηλώνει επίσης τη σαφή απομάκρυνση από ένα μοντέλο αυταρχικής κριτικής που προϋποθέτει την ιδέα της αυθεντίας και υποθάλπει τον συγκρουσιακό χαρακτήρα στις σχέσεις κριτικού και κρινομένου, καθώς και το βάρος που έδινε η συγγραφέας στην επικοινωνία με τον αναγνώστη όσον αφορά τους τρόπους με τους όποιους θα άξιζε να απολαμβάνουμε την τέχνη του θεάτρου και να σκεφτόμαστε τα σκηνικά νοήματα, τα θεατρικά διαβήματα.

Τέλος, εξηγεί και το ενδιαφέρον της για την έγκαιρη πρόσληψη τάσεων όπως η περφόρμανς, το θέατρο των χορευτών και χορογράφων, οι μη παραδοσιακοί θεατρικοί χώροι, η σωματικότητα, η κυρίαρχη παρουσία του οπτικού στοιχείου, των μεικτών μέσων και γλωσσών στην παράσταση.

Ο παρών τόμος έρχεται να συμπληρώσει εκδοτικά την συγκέντρωση των κριτικών γραπτών για το θέατρο της σπουδαίας Ελληνίδας θεατρολόγου, μετά το Ζωντανό Θέατρο – Δοκίμιο για τη σύγχρονη σκηνή (Άγρα, 2003)

Λίγα λόγια για την συγγραφέα

Θεατρολόγος, μεταφράστρια και κριτικός, η Ελένη Βαροπούλου από το 1974 εργάστηκε ως κριτικός θεάτρου και δημοσιογράφος σε διάφορες ελληνικές εφημερίδες (Η Αυγή, Πρωινή Ελευθεροτυπία, Η Μεσημβρινή και κυρίως Το Βήμα, με το όποιο συνεργάζεται μέχρι σήμερα ως επιφυλλιδογράφος).

Αρθρογράφησε βασικά για ευρωπαϊκά πολιτιστικά θέματα και τις σύγχρονες τάσεις στο διεθνές θέατρο.
Μετέφρασε κείμενα των Χάινερ Μύλλερ, Βάλτερ Μπένγιαμιν, Χέρμαν Μπροχ, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Γκαίτε, Ευρυπίδη και Αισχύλου. Οι μεταφράσεις του Χάινερ Μύλλερ και το βιβλίο της «Το Ζωντανό Θέατρο – Δοκίμιο για τη σύγχρονη σκηνή» (2003) έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις Άγρα. Μετάφραση του Ζωντανού Θεάτρου εκδόθηκε από το Theater der Zeit (Βερολίνο). Δίδαξε θεατρολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Πάτρας, Θεσσαλονίκης, στο Institut fur Theater-, Film-und Medienwissenschaft του J.W. Goethe Universität (Φρανκφούρτη, Γερμανία) καθώς και σύγχρονο ελληνικό θέατρο στο Freie Universität του Βερολίνου.

Διετέλεσε πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (1984-1992), ενώ δημιούργησε και διηύθυνε το Φεστιβάλ Αργούς (1992-1997). Ως κριτικός τέχνης οργάνωσε, μεταξύ άλλων, τις εκθέσεις: «16 Βιβλία - 16 Απόψεις» (1980), «Το πορτρέτο του καλλιτέχνη και ο κοινωνικός περίγυρος» (Γαλλικό Ινστιτούτο, 1981), την Ελληνική Συμμετοχή στην “Quatrennial of Architecture and Theatre Design” (Πράγα, 1991), «Μπέρτολτ Μπρεχτ, ένα οπτικό σχόλιο. Με έργα Ελλήνων καλλιτεχνών» (Goethe Institut Athen, 1997), και σειρά άλλων εκθέσεων στο πλαίσιο των Θερινών Ακαδημιών του Εθνικού Θεάτρου.

Είναι ειδική σύμβουλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και καλλιτεχνική υπεύθυνη της Θερινής Ακαδημίας του Εθνικού Θεάτρου της Ελλάδος, από το 2000 έως σήμερα.
_____________________________________________________
Ελένη Βαροπούλου: "Το θέατρο στην Ελλάδα - Η παράδοση του καινούργιου 1974 - 2006"

ISBN 978-960-325-818-6 - σελ. 456 - τιμή 22 Ευρώ - έκδοση Οκτωβρίου 2009 - τόμος α΄