Κάθε που αφήνομαι να βουλιάξω στην μαγεία των σελίδων του Κώστα Βαξεβάνη, δοκιμάζω μια παράξενη αίσθηση ανατροπής. Υπόσχομαι στον εαυτό μου όλη εκείνη την τέρψη, εκείνο το δόσιμο που έχει ανάγκη ως αναγνώστης για να μπορέσει να νιώσει την ολοκλήρωση που (πρέπει να) υπόσχεται ένα αξιόλογο βιβλίο. Κι όμως, στο τέλος απομένω μετέωρος σαν παιδί που του έκλεψαν την μπουκιά!
Ιδιοτροπία, θα πείτε, ενός φαντασμένου, που με πρόφαση τις ατέλειωτες ώρες ανάγνωσης δεν διστάζει να λυγίσει κάτω από το ξίφος της άτεγκτης κριτικής το ταλέντο ενός άξιου, ομολογουμένως, συγγραφέα. Μπορεί κι έτσι! Μα αυτή είναι η μισή αλήθεια...
Η άλλη μισή έχει να κάνει με το αμιγώς προσδοκώμενο. Αυτό δηλαδή που, αν ο συγγραφέας πράγματι διαθέτει ουσιαστικό ταλέντο και όραμα, σου εξασφαλίζει το εισιτήριο για την ηδονή της ανάγνωσης, και που, αν εσύ με την σειρά σου είσαι αντάξιος αναγνώστης του, θα σου επιστραφεί ως εκπλήρωση της υπόσχεσης για ικανοποίηση. Κι εδώ ακριβώς κακιώνω με τον εξαίρετο συγγραφέα και δημοσιογράφο: δεν νιώθω την ικανοποίηση, ακριβώς επειδή με κάνει να αισθάνομαι ανέτοιμος για όσα έχει να μου πει!
Δεν είναι εύκολος ο Βαξεβάνης. Το ύφος του μπορεί να διατρέχει την θεματολογία του με μια ίσως ανώδυνη επιπολαιότητα, που συχνά ξαφνιάζει κι άλλοτε πάλι συναρπάζει. Αν όμως ψάξεις βαθύτερα, θα μείνεις έκπληκτος από την απίστευτη γκάμα των σκέψεων και των ιδεών του. Λίγοι συγγραφείς στην πατρίδα μας διαθέτουν αυτή την χαρακτηριστική ικανότητα της πολυδιάσπασης μιας δύσπεπτης ιδέας σε μυριάδες εύπεπτα κομματάκια, χωρίς ωστόσο να αφήνουν κενά στην ροή του θέματος ή να εκχυδαΐζουν την γενική εικόνα. Κι εδώ το θέμα είναι απλό και συμπαγές, δίχως νοητικά χάσματα και ρωγμές που μπορεί τελικά να δυναμιτίσουν το σύνολο:
Ένας ρομαντικός δημοσιογράφος απροσδόκητα μαθαίνει πως κάποιο υψηλά ιστάμενο και με ευρεία λαϊκή αποδοχή στέλεχος της κυβέρνησης είναι παλιό στέλεχος των Μυστικών Υπηρεσιών της πρώην Ανατολικής Γερμανίας -της διαβόητης Στάζι. Αποφασίζει ν' αποκαλύψει το θέμα, αλλά βρίσκεται αντιμέτωπος με τα πανίσχυρα διαπλεκόμενα συμφέροντα. Η δίνη της πραγματικότητας τελικά τον ξεπερνά. Αφήνεται να ηττηθεί, υποκλινόμενος στην δαρβινική ικανότητα επιβίωσης του πολιτικού.
Στο μεταξύ, όλα συμβαίνουν υπό το πρίσμα διάστικτων εξομολογήσεων και αναφορών στο παρελθόν των πρωταγωνιστών. Είναι σημαντικό να καταγραφεί το "μητρώο" τους, επειδή ακριβώς καταδεικνύει -και εν μέρει αιτιολογεί- τον χαρακτήρα τους. Έτσι, ο κεντρικός ήρωας επιστρέφει νοητά στο παρελθόν, στα παιδικά του χρόνια, στις εμπειρίες του ως εφήβου που ανδρώνεται σε μια γωνιά της νεοελληνικής επαρχίας. Ο επαγγελματίας κατάσκοπος, στοιχειωμένος από την πατρική φιγούρα και τις σπουδές του στην Μόσχα, γνήσιο τέκνο της αχαλίνωτης Σοβιετίας, κατακραυγάζεται από μια εσωτερική αντιπαλότητα που κορυφώνεται όταν πια απομένει πανίσχυρος αλλά μόνος, σ' έναν κόσμο εχθρικό μα υπνωτισμένο. Μια αγάπη περνάει στο πάνθεον των ανόητων ερώτων, των άκαρπων θυσιών, και μια καριέρα καταδύεται στην κόλαση της αναίτιας καταστροφής, καθώς όλα δονούνται και εκστασιάζονται από το εύκολο κέρδος. Με λίγα λόγια, η ιστορία της κόντρας ενός ξεροκέφαλου κι ενός αδίστακτου, που μόνο στις φτηνές ταινίες του παλιού κακού σινεμά καταλήγει σε θρίαμβο του "καλού" ενάντια στο "κακό". Ευτυχώς, ο συγγραφέας ξέρει πώς ν' αποφεύγει τέτοιες τρικλοποδιές...
Ο Κώστας Βαξεβάνης καταφέρνει σε σημαντικό βαθμό να υπερπηδά τα εμπόδια της πλοκής με σύντομους, κοφτούς διαλόγους και με μια δυναμική ανάπτυξη της ιστορίας που καταγράφει, υιοθετώντας ως "κλειδιά" της αφήγησης την έντονη, δυναμική δράση. Ωστόσο, η επιμονή του στην ψυχανάλυση ενός αδόκιμου έρωτα, μιας αυτοκαταστροφικής σχέσης που τελεί "υπό αίρεση" μέχρι να αποδειχθεί ατελέσφορη (και τελικά αποδεικνύεται), ενώ αρχικά βοηθάει στο να λάβει το κείμενο το απαιτούμενο "βάρος" για να διεκδικήσει τις "δάφνες" του, καταλήγει κουραστική. Επίσης, η επιμέλεια του κειμένου θα μπορούσε να είναι πιο δίκαιη προς τον στόχο της: κάποιοι απαράδεκτοι γλωσσικοί "νεοελληνισμοί" καλό θα ήταν να είχαν αποφευχθεί. Έξυπνη η ιδέα των σποραδικών αποφθεγματικών φράσεων στην αρχή του βιβλίου, που χαρίζουν μια αύρα μυστηρίου, χρήσιμες οι παραπομπές στο τέλος του, που σίγουρα θα βοηθήσουν στοιχειωδώς τον ανυποψίαστο αναγνώστη.
Διαβάστε επίσης: "Ο άνθρωπος του Τείχους"
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου