Οι δακτύλιοι του Κρόνου

[ παρουσίαση ]

Στους Δακτύλιους του Κρόνου, στο δεύτερο κατά σειρά πεζογραφικό έργο του W. G. Sebald, ο αφηγητής περιδιαβάζει τις αραιοκατοικημένες κομητείες του Νόρφολκ και του Σάφφολκ, στην ανατολική ακτή της Αγγλίας. Τον Αύγουστο, τον μήνα που σύμφωνα με τις δοξασίες βρισκόταν ανέκαθεν υπό την επίδραση του Κρόνου, ο αφηγητής διασχίζει τους ανθισμένους ερεικώνες, επισκέπτεται τις ρημαγμένες επαύλεις της υπαίθρου και τις δοξασμένες πολιτείες του μακρινού παρελθόντος, και σκοντάφτει διαρκώς πάνω σε παράδοξες και θαυμαστές ιστορίες, απ' όπου αναδύονται οι λαμπρές εποχές των αρχοντικών της βικτωριανής εποχής, οι σφοδρές μάχες ανάμεσα στις αλλοτινές ευρωπαϊκές υπερδυνάμεις, ο πίνακας ανατομίας του Ρέμπραντ, στιγμιότυπα από τη ζωή του Τζόζεφ Κόνραντ, ο άτυχος έρωτας του Σατωμπριάν ή η ιστορία της μεταξουργίας από τις απαρχές της στην Κίνα ώς την υιοθέτησή της από το Τρίτο Ράιχ.

Με διαύγεια και ακρίβεια καταγράφει, συγχρόνως, τις σιωπηρές καταστροφές πού συντελέστηκαν με την επέμβαση του ανθρώπου σε τούτη την έρημη γη. Η οδοιπορία του παίρνει έτσι τη μορφή μιας μοναχικής λιτανείας πού διατρέχει σαν άρρηκτο μεταξωτό νήμα την πορεία του πολιτισμού και της φύσης, όπου τίποτε δεν αντέχει στον χρόνο και όπου «η κάθε μορφή κατασπαράζει την προηγούμενη για να καταταραχθεί και η ίδια από την επόμενη. Πάνω σε κάθε νέα μορφή επικάθεται ο ίσκιος της καταστροφής. Με άλλα λόγια, η ιστορία κάθε ανθρώπου, κάθε κοινωνικής τάξης πραγμάτων, αλλά και του κόσμου ολόκληρου, δεν ξετυλίγεται πάνω σε ένα καλογραμμένο τόξο που ολοένα πλαταίνει με την πάροδο του χρόνου, αλλά διαγράφει μια τροχιά η οποία μόλις δρασκελίσει τον Μεσημβρινό κατρακυλά προς το έρεβος».

Αναζητώντας τις ρίζες της ανθρώπινης εξουσίας, ο Ζέμπαλντ διαπιστώνει πως όσο πιο φανταχτερά είναι τα μέσα που η ίδια χρησιμοποιεί προς επίδειξη τόσο περισσότερο κυριεύεται από την αγωνία μην τυχόν και απολέσει την παντοκρατορία που έχει συγκεντρώσει στα χέρια της με τόσο καταστροφικό μόχθο, σε μιαν αποτυχημένη προσπάθεια να μιμηθεί τη φύση, πού νομοτελειακά αλέθει στον μύλο της καθετί που έχει πλάσει νωρίτερα.

Κριτικές

«Πρόκειται για ένα υβριδικό έργο –μυθιστόρημα, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, βιογραφία, μύθος και απομνημονεύματα– που εξαλείφει τον χρόνο. Εκπληκτικό και παράξενο, ίσως σας φέρει στον νου την αυτοβιογραφία του Ναμπόκοφ, το έργο του Ίταλο Καλβίνο, του Βάλτερ Μπένγιαμιν ή του Τζόναθαν Σουίφτ, αν και στο τέλος είναι φανερό πόσο διαφέρει από τα παραπάνω. Διότι είναι γραμμένο σε ένα ύφος τόσο σίγουρο, τόσο συμπονετικό και τόσο ιδιαίτερο ώστε να ξαφνιάζει με την πρωτοτυπία του.» - ROBERTA SILMAN, The New York Times Book Review

«Τρέφω τεράστιο θαυμασμό για τους Δακτύλιους του Κρόνου, το γλαφυρό και βαθυστόχαστο αυτό έργο του Ζέμπαλντ που καταπιάνεται με το σκυθρωπό τοπίο και την ιστορία της Ανατολικής Αγγλίας – το πιο εκλεκτό βιβλίο πνευματικής αναζήτησης που διάβασα ποτέ.» - JONATHAN RABEN, Times Literary Supplement

«Οι Δακτύλιοι του Κρόνου προσφέρουν απολαυστική, υπνωτιστική θα λέγαμε, ανάγνωση, όπου, όπως σε ένα καλειδοσκόπιο, πολύχρωμα αντικείμενα σμίγουν και αναπλάθονται για να αναδυθούν και πάλι στην επιφάνεια.» - ROBERT McCRUM, The Observer

«Ο στοχασμός του Ζέμπαλντ είναι της εμβέλειας ενός Μπόρχες. Με λεπτά νήματα ο Ζέμπαλντ υφαίνει τις ιστορίες του γύρω από ένα πολύπλοκο ιστορικό περίγραμμα πού περικλείει με ευχέρεια την αλήθεια και τον μύθο.» - The New Yorker

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο W. G. SEBALD γεννήθηκε στις 18 Μαΐου του 1944 στο Βέρταχ του Άλλγκοϋ, στη Νοτιοδυτική Βαυαρία. Ο πατέρας του υπηρέτησε στον χιτλερικό στρατό, αιχμαλωτίστηκε στη Γαλλία, ενώ στη δεκαετία του '50 κατατάχθηκε στις γερμανικές Ένοπλες Δυνάμεις, απ' όπου αποστρατεύτηκε το 1971 με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη.

Το 1948 η οικογένεια μετακόμισε στην κοντινή κωμόπολη Ζοντχόφεν. Αποφοιτώντας από το Γυμνάσιο του Όμπερσντορφ, το 1963, ο νεαρός Μαξ –όπως προτιμούσε να τον φωνάζουν– σπούδασε Γερμανική Φιλολογία στο Φράιμπουργκ. Φοίτησε, επίσης, στο Πανεπιστήμιο της πόλης Φριμπούρ, στη γαλλόφωνη Ελβετία, και στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, απ' όπου αποφοίτησε το 1968 με τη διπλωματική του πάνω στο έργο του Carl Sternheim (1878-1942).

Από το 1966 έως το 1968 υπήρξε επιμελητής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, δραστηριότητα την οποία διέκοψε προσωρινά για έναν χρόνο, όταν αποδέχθηκε την πρόταση να διδάξει γερμανικά σε ελβετικό οικοτροφείο. Από το 1970 εγκαταστάθηκε στο Νόριτς της Ανατολικής Αγγλίας, διδάσκοντας σύγχρονη γερμανική λογοτεχνία στο εκεί πανεπιστήμιο. Το 1973 κατέθεσε τη διδακτορική του διατριβή με τίτλο Ο μύθος της καταστροφής στο έργο του Ντέμπλιν. Το 1986, με την εργασία του Η περιγραφή της καταστροφής: Η αυστριακή λογοτεχνία από τον Στίφτερ στον Χάντκε, αναγορεύτηκε καθηγητής του Πανεπιστημίου του Αμβούργου. Το 1988 ανέλαβε την έδρα Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας, ενώ το 1989 ίδρυσε το Βρετανικό Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης. Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας βρήκε τραγικό θάνατο στις 14 Δεκεμβρίου 2001, όταν το αυτοκίνητο που οδηγούσε συγκρούστηκε με φορτηγό.

Ήδη, προτού γίνει γνωστός στο γερμανικό αναγνωστικό κοινό, το λογοτεχνικό του έργο είχε αποκτήσει τεράστια απήχηση στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και στη Γαλλία, ενώ αξιόλογο υπήρξε και το κριτικό του έργο πάνω στη γερμανόφωνη λογοτεχνία καθώς και πάνω στο σύγχρονο γερμανικό θέατρο.

Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές γλώσσες, ενώ ο ίδιος έχει τιμηθεί με το λογοτεχνικό βραβείο του Βερολίνου (1994) και της Βρέμης (2002), το βραβείο Heinrich Böll (1997), το βραβείο Heinrich Heine (2000), κ.ά. Επίσης, υπήρξε υποψήφιος για το Ευρωπαϊκό Αριστείο Λογοτεχνίας (1996).

Τα σημαντικότερα έργα του είναι: Οι ξεριζωμένοι (Άγρα, 2006), Άουστερλιτς (Άγρα, 2006), Η φυσική ιστορία της καταστροφής (Άγρα, 2008), Εκ του φυσικού (Άγρα, 2009), Οι δακτύλιοι του Κρόνου (Άγρα, 2009), Αίσθημα ιλίγγου (Άγρα, 2009), Campo Santo (Άγρα, ετοιμάζεται).
______________________________________________
W. G. SEBALD: "Οι δακτύλιοι του Κρόνου" - μετάφραση: Γιάννης Καλιφατίδης

ISBN 978-960-325-864-3 - σελ. 352 - τιμή 21,00 ευρώ - έκδοση Δεκεμβρίου 2009