2010: Ας κρατήσουμε άσβεστη την ελπίδα

«Άλλοι είναι περήφανοι για τα βιβλία που έγραψαν,

εγώ είμαι περήφανος γι’ αυτά που έχω διαβάσει»

Jorge Luis Borges

Λένε πως οι ευχές, όταν εκφράζονται με ειλικρίνεια και αγάπη, γίνονται αστεράκια στον ουρανό. Λένε ακόμη πως, σαν πέσει σκοτάδι στο διάβα των συνανθρώπων μας, αυτά φέγγουν και αποτρέπουν το κακοπέσιμο.

Μπορεί και νά ’ναι αλήθεια. Πάει καιρός που το άκουγα, πάει καιρός που το πίστευα. Τα ζαρωμένα χείλη της γιαγιάς είναι εδώ και χρόνια πέτρινα σφαλιστά, ακίνητα κι άηχα. Μα, να! Κάτι εντός μου σκιρτάει, ανακατεύει την σούπα της καλοσύνης και ξεχειλίζει αγάπη. Τούτες τις μέρες η καρδιά μου, ναι, ξεχειλίζει αγάπη. Θά ’θελα, αν μπορούσα, ν’ αγκαλιάσω τον κόσμο ολόκληρο! Να τον σύρω γλυκά στην θέρμη μιας απόμερης γωνιάς και να τον χαρίσω σ’ έναν κόσμο παράλληλο με τούτον τον χειροπιαστό. Να του σφαλίσω τα μάτια και να ανοίξω τις πύλες να μπουν οι προπάτορες ποιητές, οι ανεξίτηλοι συγγραφείς, όλοι εκείνοι οι σκαπανείς του πνεύματος που ακούραστα, εδώ και τόσους αιώνες, με την γραφίδα τους προσπαθούν να χαράξουν νέους δρόμους.

Αναμφίβολα, η γραφή ενός βιβλίου είναι μια διαδικασία επίπονη και βασανιστική. Αλλά και η ανάγνωσή του απαιτεί κόπο και αφοσίωση. Δεν είμαι σίγουρος για το εάν η ανάγνωση ενός βιβλίου μπορεί ν’ αποτελέσει κάποια στιγμή εγγύηση για έναν καλύτερο κόσμο. Το βέβαιο είναι πως, ο κόσμος μας, με την ανάγνωση βιβλίων δεν χειροτερεύει. Καταπίνοντας βιβλιοθήκες ολόκληρες, δεν γινόμαστε ευτυχέστεροι. Η ευδαιμονία των βιβλίων είναι μια πρόσκαιρη, απατηλή συγκυρία. Η μαγιά, όμως, που η γνώση δημιουργεί, σαφώς είναι σωτήρια. Όπως έλεγε και ο Αλεξανδρινός μας ποιητής, παιδεία είναι αυτό που μένει αν ξεχάσουμε όσα μάθαμε. Είναι το κατακάθι της άγριας καρδιάς μας, αφού αφαιρέσουμε το λούστρο της απαρίθμησης γνώσεων, λέω εγώ. Η πνευματική και ψυχική καλλιέργεια είναι διαδικασία αέναη, διαρκής. Είναι ταξίδι χωρίς τελειωμό. Ο φυσικός χρόνος για όλους μας τελειώνει κάποια στιγμή –προικοδοτούμε, ωστόσο, τις επόμενες γενιές με την βαλίτσα των πεπραγμένων μας. Ό,τι κάνουμε, ό,τι σκεφτούμε ή νιώσουμε πάνω σε τούτη τη γη μεταλαμπαδεύεται στους επόμενους. Εις το διηνεκές. Είναι ευχή και κατάρα μαζί, ελπίδα κι απελπισιά!

Για τον καθένα υπάρχει ένα βιβλίο αφιερωμένο σε αυτόν: το άγραφο (συνήθως) βιβλίο της ζωής του. Είναι αυτό, που ταυτόχρονα γράφεται από τον ίδιον αλλά και τους άλλους. Ο αλλόκοτος ετούτος συγκερασμός αράδων οδηγεί σε παράδοξα, σε αντιφάσεις, ενίοτε σε συγκρούσεις. Την χρονιά αυτήν, που μόλις εδώ και λίγες ώρες αποτολμά τα πρώτα άρρυθμα βήματά της, ας ευχηθούμε ν’ αποτινάξουμε ό,τι μας χωρίζει και να κρατήσουμε αυτό που μας ενώνει. Ας ευχηθούμε το 2010 να είναι η χρονιά της επιστροφής σε ό,τι αγαπήσαμε, σε ό,τι θαυμάσαμε, σε ό,τι μας χάρισε την χαρά και την ευδαιμονία.

Κι αν, πάλι, δεν τα καταφέρουμε, τουλάχιστον ας κρατήσουμε άσβεστη την ελπίδα. Την ελπίδα πως κάποτε η αιώνια επιστροφή στην χαρά και την ειρήνη θα γίνει πραγματικότητα. Την ελπίδα πως παντού, όπου κι αν στρέφουμε το βλέμμα, θα αντικρίζουμε ανθρώπους χορτάτους, με ροδαλά από υγεία μάγουλα, με φως στα μάτια κι αγάπη στην καρδιά.

Καλή χρονιά!


Πάνος Γιαννάκαινας